Reportage: Het Nieuwe Zaailand in Leeuwarden

04-12-2012 - In Leeuwarden is het heringerichte Zaailand met het nieuwe Fries Museum voltooid. Architectuur.ORG doet verslag van een bezoek aan het centrum.

Het Zaailand, het nieuwe Friese Museum en de nieuwe woningen en winkels (foto's: Bart van Hoek)

Bij zijn dood in 2001 liet de Friese architect Abe Bonnema 18 miljoen euro na voor de bouw van een nieuw Fries museum. Het gebouw is volgens het testament door architect Hubert-Jan Henket ontworpen en bouwkundig uitgewerkt door Bonnema architecten.

Het museumgebouw opent pas in september 2013. Op de begane grond in het museum bevinden zich de centrale hal, een museumwinkel en een grand café. Daarboven is het museumprogramma van 3.200 m² met dertig museumzalen voor regionale kunst en cultuur. Ook het Filmhuis Leeuwarden met drie zalen is in het gebouw ondergebracht.

Het moderne museumgebouw trekt de aandacht met een enorme luifel op ranke kolommen van staal en hout. Daarachter is een glazen pui met de monumentale trap naar de museumzalen zichtbaar.

Tegelijk met de bouw van het museum is de parkeergarage ingrijpend vernieuwd en verrees aan de noordkant van het plein een strook nieuwe bebouwing. Door deze bebouwing is het plein verkleind en is een nieuwe winkelstraat ontstaan. Jos van Eldonk (Soeters Van Eldonk) ontwierp deze nieuwe gebouwen van vier lagen met woningen op de verdiepingen en commerciële functies op de begane grond. De horeca en ontsluiting van de woningen liggen aan het plein. De winkels kregen een plaats aan de nieuwe winkelstraat.

Stedenbouwkundig zorgt deze strook nieuwbouw voor een rare aansluiting op het museumgebouw. Bovendien staat het neoclassicistische Paleis van Justitie van Thomas Adrianus Romein uit 1851 nu asymmetrisch aan het plein.