Alberts en Van Huut

Theater

Elisakerk en klooster

Hoofdkantoor NMB-Bank

Het architectenbureau Alberts en Van Huut ontwerpt volgens de ideeën van het organische bouwen, een architectuur die zich laat inspireren door de natuur en waarin de menselijke maat centraal staat. Schuine lijnen, meanderende gangen en vormen als vijfhoeken zijn belangrijke kenmerken in de verschijningsvorm van deze architectuur. Doosvormige volumes en rechte hoeken worden zoveel mogelijke vermeden. Het materiaalgebruik van Alberts en Van Huut bestaat voornamelijk uit baksteen in lichte kleur, hout, dakpannen en gepatineerd koper. De architecten gebruiken alle kleuren van regenboog in pasteltinten. Ze gebruiken geen felle kleuren+ Ton Alberts: "...je moet in zo'n kantoorgebouw geen felle kleuren aanbrengen. Mensen die bijvoorbeeld niet tegen rood kunnen frustreer je dan enorm...Het gebruik van zachte kleuren is daarom een sociale oplossing." Interview De Tijd, 21-10-1988, blz. 34 . Alberts en Van Huut zijn de belangrijkste en productiefste vertegenwoordigers van het organisch bouwen.

Ton Alberts

Oprichter Anton Carel (Ton) Alberts werd in 1927 geboren in Antwerpen en groeide op in Amsterdam. Hij studeerde aan het École des Beaux-Arts in Parijs en de Academie van Bouwkunst in Amsterdam. De laatste studie ronde hij in 1954 af. Tot 1974 werkte hij als docent voor de academie en daarnaast als architect voor het bureau van Ben Merkelbach. In de jaren 1958 - 1968 ontwerpt Alberts in samenwerking met Har Oudejans (1928 - 1992) een reeks religieuze gebouwen in een sobere, moderne stijl. Ook maakt hij samen met Evert Jelles, de Soeten en Gerretsen een structuralistisch ontwerp voor de tweede prijsvraag van het Stadhuis in Amsterdam (1967-68). Voor deze internationale architectuurcompetitie werden maar liefst 804 ontwerpen ingezonden. Het structuralistische ontwerp van Jelles, Alberts en anderen dringt door tot de 4e ronde, waarin het aantal kanshebbers terug gebracht was tot 20 projecten.+ Zie ook Architecten als rivalen. Tweehonderd jaar architectuurprijsvragen, Hilde de Haan, Ids Haagsma ea, 1988

Ponsensteyn te Dordrecht

Start architectenbureau

In 1963 startte Alberts zijn eigen architectenpraktijk. Hij ontwikkelde geleidelijk een organische bouwstijl. Het kerkelijk centrum in Leeuwarden uit 1972 heeft veel kenmerken van de architectuur van de door hem bewonderende architect en meubelmaker Rietveld. Alberts: "...de Stijl was een prachtbeweging. Zeer nuttig voor onze bewustwording van ruimte en materie, juist door de denaturering van materialen, het uiterst hoekig maken der dingen..."+ Interview De Tijd, 21-10-1988, blz. 34 Voor de ontwikkeling van Alberts als architect was dit een belangrijk project. In interviews en zijn later verschenen boek vertelt hij over de bijzondere samenwerking met de metselaars voor het onalledaagse en moeilijke metselwerk voor de kerk.+"Ton Alberts een organisch bouwwerk, architectuur en spiritualiteit" blz. 13 / De Tijd 21-10-1998 blz. 34 In de projecten die daarna volgen zoals de katholieke kerk te Nieuwegein uit 1975-77 gebruikt hij steeds meer schuine lijnen. Pas 14 jaar na de start van zijn bureau ontdekt hij naar eigen zeggen de gelijkenis van zijn eigen werk met Jugendstil en het werk van Rudolf Steiner en Antoni Gaudi.+ "Ton Alberts een organisch bouwwerk, architectuur en spiritualiteit" blz. 9/10, Kosmos New Age, 1990

Ton Alberts schetst in zijn boek dat in 1990 verschijnt een nogal zweverig toekomstbeeld voor het bouwen. Hij ziet het gebruik van rechthoekige vormen als een noodzakelijke ontwikkelingsfase. Alberts: "Alleen wanneer een cultuur die fase heeft doorgemaakt, kan zij zich verder ontwikkelen in de richting van spiritualiteit. Ik ben ervan overtuigd dat er op den duur alleen nog maar organisch zal worden gebouwd." + "Ton Alberts een organisch bouwwerk, architectuur en spiritualiteit" blz. 23, Kosmos New Age, 1990

Alberts doet in 1982-83 voor de tweede keer mee aan een grote internationale prijsvraag. De opgave betrof het ontwerp van 2 ministeriegebouwen in de op een heuvel gelegen zakenwijk La Défense ten westen van Parijs. De locatie: het einde van de as Louvre - Arc-de Triomph - La Défense. Hij ontwierp een symmetrisch complex met twee gefaceteerde 175 meter hoge torens en een laag publiek middendeel. In zijn voorstel hangt het dak van dit deel via kabels aan de torens. De prijsvraag, met 404 inzendingen, werd gewonnen door de onbekende architect Johan Otto von Spreckelsen die een grote triomfboog ontwierp.

Max van Huut

In 1987 werd Van Huut partner en kreeg het bureau de naam Alberts en Van Huut. De in 1947 in Jakarta geboren en sinds 1958 in Nederland wonende Max van Huut werkte sinds 1975 bij het architectenbureau van Alberts. Hij studeerde aan het Hoger Technische Instituut en de Academie van de Bouwkunst, beide in Amsterdam.

Werk

Alberts en Van Huut realiseren vele kantoren, kerken en zorggebouwen. Een groot deel van het werk omvat de ontwerpen van duizenden woningen die in uitbreidingswijken en groeikernen worden gebouwd. Ondanks de band van het organisch bouwen met de antroposofie en de Vrije Scholen ontwerpen ze slechts één schoolgebouw voor deze beweging. Wel kregen ze van Wim Scherpenhuijsen Rom, aanhanger van de beweging én bestuursvoorzitter van de NMB-bank de opdracht een nieuw hoofdkantoor te ontwerpen in Amsterdam Zuidoost. Dit gebouw vormt samen met het enkele jaren later gerealiseerde kantoor voor de Gasunie in Groningen het hoogtepunt in het oeuvre van het architectenbureau. Met installaties die het energiegebruik beperkten zoals warmte terugwin installaties was het gebouw zijn tijd ver vooruit. Na het NMB-hoofdkantoor laat de inmiddels met Nationale Nederlanden en Postbank tot ING gefuseerde bank zijn nieuwe filialen in organische stijl bouwen. Ook Alberts en Van Huut ontwerpen een aantal+ Zij ontwierpen de filialen in Tilburg, Apeldoorn en Capelle aan den IJssel.van deze filialen. Het werk van Alberts en Van Huut is populair bij een groot publiek, ze winnen talrijke publieksprijzen.+Voor het KPMG gebouw in Amstelveen, de ROC De Leijgraaf in Oss en de schouwburg in Hoorn De vakpers besteed minder aandacht aan het werk en als architectuurcritici het wél bespreken zijn ze doorgaans minder lovend.+ Zie bijvoorbeeld "Winkeldochters van het organische bouwen", Hilde de Haan, Ids Haagsma, De Volkskrant, 25-04-1990

Voormalig filiaal van de ING-bank te Tilburg

Voortzetting bureau en samenwerkingen

Alberts overlijdt in 1999. Van Huut zet het bureau voort. In 2001 wordt ook Marius Ballieux (1-1-1953) partner bij Alberts en Van Huut. Hij is sinds 1995 medewerker bij het bureau. Ballieux bracht zijn jeugd voor een groot deel door in Nieuw-Guinea en op Curaçao en Aruba. Na zijn studie aan de TU Delft als architect en stedenbouwkundige verdiepte hij zich in de toen opkomende CAD-techniek, visualisaties en computeranimaties. Ballieux verlaat in 2010 Alberts en Van Huut en richt het architectenbureau Ballieux Organic Architects op.

In de periode van 1993 tot en met 2006 werkte het Haarlemse bedrijf Saarberg, Van der Scheer & Partners de ontwerpen van Alberts & Van Huut uit. Vanaf eind 2010 ging het architectenbureau een samenwerkingsverband aan met Compositie 5 Stedenbouw (Breda) en Jørn Copijn - Bruine Beuk (Groenekan). De hoofdontwerpers van Alberts en Van Huut waren Max van Huut, Hans IJkelenstam en Patricia Sterke. Begin 2024 stopte het architectenbureau.

Prijzen

Alberts en Van Huut wonnen diverse prijzen waaronder de Betonprijs (1987) de zilveren BNA-kubus (1988) en de Europese Baksteenprijs (1989). In 2007 werd het hoofdkantoor van de Gasunie door de lezers van krant Trouw verkozen tot Mooiste gebouw aller tijden van Nederland. In Hamburg kreeg het bureau een onderscheiding van de gemeente Amsterdam voor een woonbuurt+ Amsterdams woonerf voor Hamburg, Peter Janssen, De Telegraaf, 04-06-1986 met 250 woningen aan de rivier Alster.

Het archief van Ton Alberts en het architectenbureau Alberts en Van Huut tot en met het jaar 2008 bevindt zich sinds 2011 in Het Nieuwe Instituut te Rotterdam.

datum laatste wijziging: 10-09-2025