Ontwerp gevangenis bij Brussel gepresenteerd

08-09-2013 - Afgelopen week is het ontwerp voor de gevangenis in de Brusselse deelgemeente Haren gepresenteerd door staatssecretaris Servais Verherstraeten. Het complex is ontworpen door EGM Architecten en BURO II & ARCHI+I, beiden onderdeel van consortium Cafasso.

beelden: Cafasso

Het complex met plaats voor 1.190 gedetineerden beslaat 18 hectare en is ontworpen als een dorp. Het programma omvat drie mannengevangenissen, twee vrouwengevangenissen, een afdeling voor geïnterneerden en een jeugdinstelling. Daarnaast is er ruimte voor een rechtbank, een sportcomplex, een werkatelier, bezoekersruimten, een ziekenhuis en een kantoor voor de beveiliging.

Het basisprincipe om een humaan detentiebeleid uit te voeren vertaalt zich in het ontwerp van het gevangeniscomplex. Hierbij wordt afgestapt van voor gevangenissen gebruikelijke typologie als het panoptisch T-model of een stervormig gebouw (in België het Ducpétiaux-model genoemd) en wordt gekozen voor kleinschaliger bouwvolumes. Deze volumes refereren naar een dorpsstructuur waarbij het gemeenschapsgebouw kan vergeleken worden met het gemeentehuis en de clustergebouwen met meergezinswoningen. In het gemeenschapsgebouw zullen de zittingszalen, de controlekamer, het onthaalcomplex, de sporthal en de bezoekersruimten worden ondergebracht. De cellen bevinden zich in de clustergebouwen.

Het ontwerp gaat op een creatieve wijze om met de bestaande hoogteverschillen van het bouwterrein. Hierdoor zullen zowel de buurtbewoners als de gedetineerden en de personen die in de gevangenis werken een gevarieerd uitzicht hebben. De gevangenismuur zal op een zo natuurlijk mogelijke wijze worden opgenomen in de bestaande omgeving. De muur zal zowel in baksteen als in beton worden opgetrokken. Natuurlijk groen, een dorpse schaal en herkenbare materialen dragen zo bij aan de humane condities van de gevangenis.

Voor het entreegebouw zal een publiek plein worden gecreëerd, Binnen de gevangenismuren zal een centraal plein alle gebouwen met elkaar verbinden. Dit plein wordt de schakel tussen wonen, werken en ontspannen.

De staatssecretaris verwacht dat in 2015 zal kunnen worden begonnen met de bouw.  Momenteel lopen de contractbesprekingen met de voorkeursbieder, het consortium Cafasso, die moeten leiden tot de definitieve toewijzing en de afsluiting van het DBFM-contract (het ontwerp, de bouw, de financiering en het onderhoud) van het nieuwe gevangeniscomplex dat eind 2016 / begin 2017 in gebruik kan worden genomen.