35 jaar architectuurjaarboek in cijfers

26-03-2023 - Afgelopen jaar verscheen de 35ste editie van het architectuurjaarboek bij uitgever nai010. Hier een overzicht van de afgelopen 35 jaar in cijfers.

Grafieken (vlnr.): aantal projecten per jaar, top 25 architecten en architectenbureaus's en typologiëen (samenstelling Bart van Hoek / Architectuur.ORG)

"Weten jullie dat Geurst en Schulze nog nooit in het architectuurjaarboek hebben gestaan?" Dit zei redactielid Edwin Oostmeijer bij de presentatie van het architectuurjaarboek in 2016 in Fort Vechten. Een bijzondere opmerking aangezien het werk van Scheveningse architectenbureau toen al meerdere keren in jaarboek was verschenen, voor het eerst in 1992 en tot dan 9 keer.

Architecten en architectenbureau's

Bij het verschijnen van de 25ste editie van het jaarboek was Erick van Egeraat de meest gepubliceerde architect. Dat is tien jaar later nog steeds zo met 23 projecten, ondanks dat hij weinig nieuwe projecten heeft gerealiseerd in de afgelopen periode. Op respectievelijk 2 en 3 staan Felix Claus (22) en Winy Maas (19). Een zelfde lijst op bureaunaam levert een top 3 op met de Architekten CIE. (29), Mecanoo (23) en het voormalige Claus en Kaan (22). Doordat niet meer ieder werk van architectenbureau's als OMA, MVRDV, UNStudio en Wiel Arets meer wordt opgenomen, ziet het er niet naar uit dat deze top 3 lijstjes in de komende jaren nog veranderen. Er is in het jaarboek veel aandacht voor woningbouw, die met ongeveer een derde van de besproken projecten een constante factor is in de publicaties.

Buitenland

Werk van buitenlandse projecten, zoals bijvoorbeeld Jean Nouvel met het European Patent Office, wordt vaak niet gepubliceerd in het jaarboek. Dit percentage daalt de laatste jaren verder. Een enkele keer wordt werk van Nederlandse architecten in het buitenland opgenomen. Dit leidt nogal tot willekeur, waarbij de echte spraakmakende projecten als Casa da Musica in Porto van OMA, het Mercedes Benz museum in Stuttgart van UNStudio en Museum aan de Stroom van Neutelings Riedijk in Antwerpen niet aan bod komt.

Amsterdam architectuurstad

De geografische spreiding van de gepubliceerde projecten gaat meestal gelijk op met het aantal inwoners van een gemeente. De meeste projecten staan dan ook in Amsterdam (211) en niet in het zich met moderne architectuur profilerende Rotterdam (109). Op 4 staat Groningen, boven Utrecht, mede dankzij een festival met videopaviljoens van beroemde buitenlandse architecten. Een andere opmerkelijke uitschieter is Zwolle dat slechts een keer het jaarboek haalde; met Hiphouse van Atelier Kempe Thill. De Fundatie van Henket, de parkeergarage aan het Katwolderplein van DOK architecten en het winkel- en wooncomplex Maagjesbolwerk van Hans Ruijssenaars haalden allemaal het jaarboek niet.

Sloop

Het Nederlands Danstheater van OMA, het Son O House van NOX / Lars Spuybroek, een gezondheidscentrum van Jo Coenen in Eindhoven en de Morgan Bank van Quist zijn enkelen voorbeelden van de 24 afgebroken projecten die in het jaarboek hebben gestaan. Dit is bijna 2,5 procent van de bijna duizend projecten uit de afgelopen 35 jaar. Bij dit cijfer moet rekening gehouden worden dat sommige bouwwerken, voor bijvoorbeeld de Floriade, als tijdelijk bedoelt waren en er dus een grote kans was dat ze zouden worden afgebroken.

Afgelopen 10 jaar

En wat als je alleen de afgelopen tien jaar bekijkt? Dan is KAAN het meest gepubliceerde architectenbureau gevolgd door Korth Thielens en blijkt Geurst en Schulze de derde positie te bezetten.