Recensie: Nieuw Nieuw-West

28-02-2010 - Amsterdam Nieuw-West kreeg vanaf de jaren tachtig in de vorige eeuw een negatief imago door een eenzijdig woningaanbod en onveiligheid. In een periode van vijftien jaar zullen deze woonwijken veranderen, er worden 13.000 woningen gesloopt en 24.000 nieuwe woningen gebouwd.

Deze transformatie is vastgelegd in een tentoonstelling bij ARCAM en het gelijknamige boek Nieuw Nieuw-West - Stedelijke vernieuwing in de Amsterdamse tuinsteden 2000-2010.

De Westelijke Tuinsteden rond de Sloterplas zijn na de Tweede Wereldoorlog volgens het Algemeen Uitbreidingsplan van Cornelis van Eesteren uit 1934 gebouwd. Nieuw-West niet alleen functionalistische bebouwing, maar ook half gesloten bouwblokken van Dudok en woningbouw van Bossche School architecten Evers en Sarlemijn. Problemen waar de woonwijken sinds de jaren tachtig mee kampen zijn een eenzijdig woningaanbod, grote, onveilige openbare ruimten, en een geïsoleerde ligging ten opzichte van de rest van de stad door de snelweg A10. Sinds 1966 is het westen van Amsterdam afgesneden van de rest van de stad door de aanleg van de Coentunnel met randweg.

De fotografie van Luuk Kramer, die de wijken sinds 2007 fotografeerde, neemt een centrale plaats in in het boek. Hij laat de oude bebouwing zien, de sloopwerkzaamheden, de bouwwerkzaamheden en de nieuwbouw. Hij heeft de gerealiseerde ontwerpen van onder meer MVRDV, FARO, DKV, DP6 Architectuurstudio, DOK Architecten en vele anderen in beeld gebracht. Wat opvalt is de grote aantallen eenvormige appartementengebouwen die als een soort moderne burchten zijn gerealiseerd. Er komen in de westelijke wijken van Amsterdam dan ook weinig grondgebonden woningen.

Bij het realiseren van de nieuwbouw is er meer aandacht voor de overgang van openbaar naar privé dan er in het verleden was. Er zijn geen bergingen meer in de plint, maar woningen, zodat er meer zicht van bewoners op de straat is. Ook zijn er meer mogelijkheden om bedrijfsruimten te huren voor kleine bedrijven.

Nieuw Nieuw-West is geen architectuurboek. Het belicht geen individuele projecten. Wel gaat Nieuw Nieuw-West over de stadsontwikkeling van de Westelijke Tuinsteden, goed beheer en de mogelijkheden van deze wijken op slechts vier kilometer van het Damrak. In het boek, dat totstand kwam in samenwerking met Woningcorporatie Far West, is ook ruimte voor kritiek op de invulling van de nieuwbouw. Deze worden als een soort nieuwe enclaves tussen de bestaande bebouwing neergezet. Architectuurhistoricus Vincent van Rossum in het boek: "Ik vindt dat er een enorm rommelig beeld aan het ontstaan is, door gebruik van allerlei verschillende typologieën en architectuur."

Nieuw Nieuw-West - Stedelijke vernieuwing in de Amsterdamse tuinsteden 2000-2010 / Auteurs: Theo van Oeffelt, Bernard Hulsman en Kees de Graaf / Fotografie: Luuk Kramer / Nederlandstalig / Paperback met flappen / Afmetingen: 24 x 28 cm / 144 pagina's / 90 kleurenillustraties / ISBN: 978 90 6868531 2 / Prijs: € 24,90.