Royale entree voor vernieuwd Rijksmuseum

20-07-2012 - De bouwwerkzaamheden in het Rijksmuseum zijn zo goed als voltooid. Architectuur.ORG nam een kijkje in het naar ontwerp van het Spaanse Cruz y Ortiz arquitectos gerenoveerde gebouw.

Het westelijke atrium, de eregalerij en het Aziëpaviljoen (foto's: Bart van Hoek).

Het museum is ontworpen door architect Pierre Cuypers en in 1885 als museum in gebruik genomen. Het Rijksmuseum staat met 10 andere gebouwen van de Rijksgebouwendienst op de UNCESCO werelderfgoedlijst. Om het Rijksmuseum aan de hedendaagse eisen te laten voldoen onderging het gebouw een omvangrijke restauratie waarbij de heldere indeling van Pierre Cuypers waar mogelijk is hersteld. Monumentale decoraties zijn teruggebracht in de Ere Galerij, Voorhal, de Nachtwachtzaal en in de trappenhuizen.

Voorbeelden zijn de reconstructie van de terrazo mozaïekvloer in de Voorhal met fraai weggewerkte vloerpotten voor elektra en data. In dezelfde Voorhal hangen de wandschilderingen van Georg Sturm (1880 - 1890) weer op hun oorspronkelijke plaats. Deze waren in de kelder opgeslagen. Nieuw zijn de deuren tussen de zalen, die voldoen aan de hedendaagse brandveiligheidseisen.

De belangrijkste aanpassing in het nieuwe Rijksmuseum is het royale entreeplein in het hart van het gebouw aan de veel bediscussieerde fietspassage. De opzet van de entree is zo ruim dat voor mij de discussie over wel of geen fietsers in de passage onbegrijpelijk is. De bebouwing uit de jaren zestig van de vorige eeuw op de binnenplaatsen heeft plaats gemaakt voor twee atria van 38 bij 16 meter. De vloeren van deze atria liggen verdiept. De atria zijn met elkaar verbonden via een onderdoorgang onder de fietspassage. Hier is de garderobe en de kaartverkoop. In het atrium aan de oostzijde komt een museumwinkel en restaurant. In het westatrium is de toegang tot het museum. Onder dit atrium bevindt zich een foyer en een auditorium met 360 stoelen.

De binnenplaatsen zijn uitgevoerd in Portugees natuursteen. In enorme kroonluchters onder de nieuwe glasdaken zijn verlichting en akoestische voorzieningen aangebracht. Deze hangende elementen verschaffen de ruimte een menselijke schaal en vormt het verbindende element tussen Oost en West.

De entree tot dit atrium ligt aan weeszijden van de fietspassage. De passage zelf moet overigens nog worden opgeknapt. Omdat dit de openbare weg is valt dit onder verantwoordelijkheid van de (deel)gemeente.

Het gebouw kreeg twee van buiten zichtbare toevoegingen het Azië-paviljoen en het nieuwe entreegebouw voor de Teekenschool. In dit laatste gebouw komt een educatiecentrum. Beide toevoegingen hebben een en gekarteld gevelprofiel, een continue natuurstenen gevel en licht interieur.

Vanaf nu wordt begonnen met de inrichting. In de tachtig museumzalen worden zo'n 6.000 voorwerpen tentoongesteld. Het Rijksmuseum heropend in het voorjaar van 2013.

De Philipsvleugel, nu in gebruik is als tijdelijk museum, zal vanaf dan worden verbouwd naar ontwerp van Cruz y Ortiz arquitectos en weer onderdeel worden van het museumcomplex.