Interview: Kees van der Hoeven

13-11-2013 - Dit jaar wordt voor de zevende keer de Architect van het Jaar Prijs uitgereikt. Architectuur.ORG interviewde oprichter Kees van der Hoeven.

Bart van Hoek (BVH): Wanneer kwam je op het idee voor de Architect van het Jaar Prijs?

Kees van der Hoeven (KVDH): Dat was in 2006 toen Architectenwerk.nl 10 jaar bestond en nadat ik ook de 10e Architectenwerk top 40 had gepubliceerd.

BVH: Waarom heb je de prijs opgericht?

KVDH: Er zijn al vele architectuurprijzen, die vooral projecten een prijs geven. Ik heb toen bedacht dat het ook goed was om het architectenbureau zelf, de organisatie of het bedrijf, en dan met name hun professionaliteit (en innovatiekracht) in het zonnetje te zetten. Ook omdat ik als toen BNA-voorzitter kennis maakte met zeer veel architectenbureaus en daar natuurlijk de goede, maar ook de minder goede tegenkwam. Van de goede en zeer goede leerde ik veel over het vak en hoe je dat in nieuwe tijden professioneel kunt uitoefenen. En dan spelen aspecten als bedrijfsvoering, strategie, klantvriendelijkheid, innovatie, kennisontwikkeling en duurzaamheid een belangrijke rol.

BVH: Waarin verschilt de prijs van andere Nederlandse architectuur- of architectenprijzen?

KVDH: Omdat de Architect van het Jaar Prijs zich vooral richt op het architectenbureau zelf en niet direct op de gerealiseerde gebouwen die al door andere prijzen worden behandeld. In het buitenland zijn er trouwens al vergelijkbare prijzen, zoals de Architecture Firm of the Year Award van het AIA in de VS, Architectural Practice of the Year Award in het Verenigd Koninkrijk en de onlangs opgerichte Duitse prijs Architekt des Jahres.

BVH: Vorig jaar is de opzet veranderd, waarom?

KVDH: Dit jaar doen we de prijs voor de 7e keer en inderdaad hebben we onderweg, mede naar aanleiding van de reacties, stapsgewijs dingen aangepast. De eerste keer namen we grote en kleine bureaus allemaal tegelijk op, maar in het kader van strategie en bedrijfsvoering is dat toch appels en peren met elkaar vergelijken. Vandaar die categorie-indeling, eerst Small, Medium en Large, en nu door de crisis nog maar twee: Small (tot en met 15 medewerkers) en Large (vanaf 16 medewerkers). In de eerste jaren moesten de bureaus zich zelf inschrijven, maar dan bleek toch dat er veel bureaus waarvan ik dacht dat ze in aanmerking zouden komen niet aan bod kwamen. Vandaar dat de hele beroepsgroep nu kandidaten kan nomineren voor de longlist, waarna de jury een selectie maakt voor de shortlist. In de eerste versie stuurden de architectenbureaus alleen een inhoudelijk dossier in waarna de jury besloot; tegenwoordig hebben de bureaus de gelegenheid om de jury - telkens in een bijeenkomst van een half uur - te ontmoeten. Dit blijkt ook goed te werken en met name het besluitvormingsproces beter te maken.

BVH: Is deze nieuwe opzet geslaagd?

KVDH: Ik denk dat die nominatieronde goed heeft gewerkt. De belangrijke bureaus uit 2012 werden in ieder geval genoemd. Natuurlijk maakte de jury daaruit zijn eigen selectie.

BVH: Vorig jaar was er kritiek op de keuze voor winnaar ZUS, omdat de oprichters van dit bureau niet ingeschreven stonden in het Architectenregister. Is dit dit jaar een voorwaarde voor nominatie voor de prijs?

KVDH: Tja, dat heb ik zelf niet op tijd gezien. Toen ze de prijs in de categorie Small kregen, kwam meteen de kritiek los. Maar goed, dan kun je ze de prijs ook niet meer afnemen. Het was echt een fout van mijzelf. Ik dacht dat Elma van Boxel inmiddels via de Academie van Bouwkunst in Rotterdam al klaar was, maar dat bleek niet het geval; ze studeert daar nog. Ik probeer zo'n omissie natuurlijk in de toekomst te voorkomen.

BVH: Zoals eerder genoemd kent de prijs categorieën op basis van de grootte van architectenbureaus (Small en Large). Is dit onderscheid nog steeds belangrijk nu architectenbureaus door de crisis sterk zijn gekrompen?

KVDH: Ja, ik denk dat het runnen van een groot bureau toch iets volstrekt anders is en ook andere capaciteiten vergt dan het werken in een klein bureau.

Tot en met 18 november aanstaande kunnen alle architect-directeuren in Nederland maximaal vier architectenbureaus nomineren voor de prijs (twee in de categorie Small en twee in de categorie Large). In de jury zitten dit jaar Jos Melchers (juryvoorzitter), Hilde de Haan en ErikJan Vemeulen. De prijsuitreiking is op 19 december.