MVRDV over India: ‘We hebben leergeld betaald’

10-12-2013 - Architectuur.ORG sprak met Jacob van Rijs en Stefan de Koning van MVRDV over het woningbouwproject Future Towers in India. Over de andere cultuur in India, de stand van zaken en natuurlijk het ontwerp voor Future Towers.

tekst: Bart van Hoek / Beelden: MVRDV

In 2009 won MVRDV de internationale prijsvraag voor het ontwerp van Amanora Hills met 3.000 appartementen in het township Amanora ten oosten van het centrum van de stad Poona. De planning van dergelijke wijken wordt in India overgelaten aan private partijen. De township is een soort mini-stad met in totaal zo'n 10.000 woningen, een winkelcentrum, een buurtcentrum en goede infrastructuur. Zo'n buurt vormt een contrast met de chaotische Indiase steden. Bijzonder voor dit township zijn de grote variatie in woningtypen, waaronder villa's, laag- en hoogbouw.

De eerste fase van Future Towers is met 9 vleugels en 100 meter hoogte het grootste gebouw uit het oeuvre van MVRDV. Het gehele complex zal 23 vleugels krijgen, waarbij fase 2 reikt tot 115 meter en fase 3 tot 130 meter hoogte.

Het woningbouwproject heeft alleen koopwoningen en is bestemd voor de groeiende middenklasse. Het complex grenst aan een enkele jaren geleden voltooid park. De gebouwen krijgen een hexagonale- of honingraadstructuur als de Bijlmerflats, maar dan met een hellende daklijn, corridors in plaats van galerijen en 150 verschillende woningtypen. Deze structuur is mogelijk, omdat niet zoals in China, alle woningen op het zuiden georiënteerd hoeven zijn. De hellende koppen van het gebouw bieden ruimte aan brede balkons en een gevarieerd woningtype.

Jacob van Rijs: "Het is een soort verbeterde versie van de Bijlmer met een menging van dure en goedkopere woningen en hoog- en laagbouw." De gebouwen worden ontsloten vanuit een driehoekige kern met daaraan 3 armen. Het gebouw wordt op enkele plaatsen geperforeerd en biedt ruimte aan een café, een restaurant, een fitnessclub of een clubhuis. De rechthoekige structuur van de gevel wordt verder onderbroken door enkele afwijkende balkons voor de woningen.

De menging van dure en goedkopere woningen is gewaagd volgens Indiase begrippen. In het ontwerp grenzen woningen van verschillende prijsklassen aan dezelfde corridor en worden ontsloten door dezelfde lift. In India is het gebruikelijker dat deze woningen zijn gescheiden per verdieping (met goedkope woningen beneden) of per gebouw.

Stefan de Koning: "In India wordt het voorlopig ontwerp van een heel woongebouw vooral beoordeeld op de plattegrond van de woning." De Koning en Van Rijs tonen plattegronden van typische Indiase woontorens. In al deze torens zijn de woningbouwplattegronden gespiegeld rondom de lifthal. De labyrintische plattegronden zijn een gevolg van dat er geen mechanische ventilatie wordt gebruikt en van de eis dat een groot aantal ruimten aan een buitengevel moet grenzen. MVRDV wilde echter geen gekartelde gevels. Daarom introduceerden zij "lichthappers" in het gebouw, een soort enorme schachten van 6 bij 6 meter aan weerszijden van de corridor. De ruimten van de woning zijn gegroepeerd rond deze schacht. De schachten worden van de corridor gescheiden door melkglas.

Omdat de woningprijs en grondprijs in een plaats als Poona nog laag is moet er goedkoop worden gebouwd. Het gebouw heeft een eenvoudige constructie met een in het werk gestort betonskelet en een baksteen invulling. De vleugels en kernen zijn ieder constructief op zichzelf staand. De gevels worden afgewerkt met stucwerk.

Het gebouw staat op een 3 meter hoge plint met een natuurlijk geventileerde parkeergarage. Aan de straatzijde is deze plint zichtbaar en zijn er trappen naar het woongebouw. Aan de parkzijde is er een talud en gaat de plint vloeiend over in het park. De ruimten om het gebouw hebben verschillende thema's (waaronder Central Plaza, Entrance Court en Playground Court) en worden verbonden met driehoekige onderdoorgangen.

Voor de verkoop van de woningen heeft de ontwikkelaar een verkoopcentrum ingericht met grote maquettes en zo'n 15 medewerkers. De ontwikkelaar is gelijk ook beheerder en financier van de hypotheek van de kopers. De eerste fase is nu in aanbouw. In maart wordt de ruwbouw voltooid. De oplevering van Future Towers wordt in 2015 verwacht.

Future Towers is het tweede project van MVRDV in India. Het eerste project ging niet door, maar de kennis die het bureau over bouwen in India verwierf hielp wel bij Future Towers. Jacob van Rijs zegt over werken in India: "Het vereist een lange adem om in dit land bouwen. We hebben ook leergeld betaald. Dit project wordt voor ons pas winstgevend als ook fase 2 en 3 worden gerealiseerd." Inmiddels werkt MVRDV ook aan een hoogbouwproject bij de shoppingmall in hetzelfde township en een binnenstedelijk plan in Mumbai.