De Nieuwe Haagse School

Stroming uit het interbellum. Een belangrijke inspiratiebron was de Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright (1867-1959). Na een reis in 1911 naar de Verenigde Staten is de invloed van deze architect zichtbaar in het werk van Berlage en het latere werk van zijn medewerkers van toen, Jan Wils en Dirk Roosenburg.

Kenmerken

De gebouwen van De Nieuwe Haagse school zijn herkenbaar aan bakstenen kubistische vormen. De stroming heeft kenmerken van zowel "De Stijl" als "De Amsterdamse School." Met "De Stijl" heeft het de asymmetrische kubistische composities gemeen. Het materiaalgebruik is met het gebruik van baksteen en dakpannen net als in De Amsterdamse School echter traditioneler. Bouwkundige elementen als schoorstenen, torentjes, penanten, erkers, balkons, pergola's en plantenbakken gaven de kubistische bouwwerken de zo kenmerkende karakteristieke vormen. Hierbij werd veel gebruik gemaakt van horizontale betonbanden voor waterslagen, beëindiging van borstweringen en als sierbanden. Betonnen luifels en soms ver overstekende dakranden maken ook deel uit van de architectuur. Elementen als luifels, ver uitstekende dakranden, pergola's en bloembakken zorgen voor een geleidelijke overgang van buiten naar binnen.

Den Haag en Hilversum

Deze stroming drukte een groot stempel op de architectuur in Den Haag in die tijd. Zo zijn langs onder andere de Juliana van Stolberglaan, Van Alkemaedelaan en Goeverneurlaan vele portiekwoningen gerealiseerd, werden er kantoren voor OLVEH, Kodak en Centrale Onderlinge gebouwd, scholen als het Daltoncollege en Maerlantlyceum voltooid en de wijk Marlot aangelegd. In Wassenaar verrezen villa's in deze stijl geïnspireerd op Frank Lloyd Wrights prairiehuizen. Het bekendste Nieuwe Haagse School gebouw staat echter in Hilversum, het raadhuis ontworpen door architect Dudok. Hij ontwierp als stadsarchitect van Hilversum ook scholen in woningen in deze stijl.

Publicaties

Haagse School architecten Brandes en Wils publiceerden van 1918 tot 1921 in hun tijdschrift Levende Kunst dat veel aandacht aan het werk van de Nieuwe Haagse School en de architect waardoor ze zijn beïnvloed, Frank Lloyd Wright, besteedde. De naam van de stroming "De Nieuwe Haagsche School" is in februari 1920 door de Amsterdamse School architect Cornelis Jouke Blaauw voor het eerst gebruikt in een artikel in het blad Wendingen.

Recent verscheen het boek 100 jaar Nieuwe Haagsche School schept auteur Marcel Teunissen verwarring wat tot deze stroming kan worden gerekend. Ook Haagse projecten met duidelijke kenmerken van Het Functionalisme / Nieuwe Bouwen en De Stijl worden in deze uitgave tot De Nieuwe Haagse School gerekend. Gebouwen in deze stijl in andere regio's dan Den Haag laat hij buiten beschouwing.

Architecten

Jacob Johannes (Co) Brandes (1884 - 1955), Willem Marinus Dudok (1884 - 1974), Jacobus Johannes Hellendoorn (1878 - 1959), Joseph Limburg (1864 - 1945), Frans Lourijsen (1889 - 1934), Wouter Mikmak (1891 - 1976), Christiaan Bonifacius van der Tak (1900 - 1977), Willem Verschoor (1880 - 1968), Jan Wils (1891 - 1972) en Hendrik Gerben Wouda (1885 - 1946).