Het Ontwerp: European Patent Office II

23-01-2012 - In 2004 schreef het European Patent Office een prijsvraag uit voor nieuwbouw in Rijswijk. In deel 7 van deze rubriek over niet-gerealiseerde prijsvraagontwerpen het innovatieve, futuristische, kantoorgebouw dat Venhoeven CS in samenwerking met Itten + BrechBuehl Architects uit Zwitserland ontwikkelde.

Het exterieur, de grote vide in het hart van het gebouw, een doorsnede en een klimaatschema (beeld: Venhoeven CS).

Het European Patent Office vroeg in de prijsvraag van 2004 om een kantoor van 67.000 m² en 1.600 werkplekken. De patentorganisatie wilde het gebouw realiseren op een terrein van 9,5 hectare tussen de Veraartlaan en snelweg A4, een locatie die is omgeven door kantoortorens.

Venhoeven CS en Itten + BrechBuehl Architects ontwierpen een compact en hoog kantoorblok, 90 meter hoog met 21 verdiepingen. Het entreegedeelte telde 7 lagen. Het geheel kreeg een glazen interactieve gevel met afgeronde hoeken. Deze gevel was ontworpen als klimaatgevel en voorzien van ventilatieroosters en zonnecellen.

Centraal in het ontwerp stond het atrium dat het natuurlijke ventilatieconcept mogelijk maakt. De kantoorruimten waren vormgegeven als een grote ruimtelijke structuur met vele begroeide dakterrassen. Ze lieten zich inspireren door films als Metropolis en Star Wars. De architecten refereerden met de begroeide terrassen aan de tuinen van Babylon. Afhankelijk van de plaatselijke vochtgehalte en temperatuur werd gekozen voor een begroeiing uit olijf- en sinaasappelbomen, inheemse of tropische planten en mossen. De planten functioneren als een luchtfiltersysteem, ze zuiveren en brengen het zuurstofniveau op peil om optimale werkomstandigheden te creëren.

De competitie telde 390 inzendingen, waaronder ondermeer Erick van Egeraat, Delugan-Meissl, Jurgen Mayer H., Benthem Crouwel Architekten en Murphy / Jahn. Twee jury's met ieder 8 leden beoordeelden de plannen op het gebied van architectuur en techniek. De architectenjury bestond uit 8 leden waaronder Francoise-Hélène Jourda, Bob van Reeth en Jeroen van Schooten.

Venhoeven CS en Itten + BrechBuehl Architects werden vijfde in de competitie. De jury was positief over de oplossingen die het plan biedt voor de werkomgeving. Kritiek was er op de haalbaarheid. De jury was sceptisch over de brandveiligheid en constructie en kritisch over de aansluiting op de omliggende bebouwing en de ongunstige verhouding tussen gebouwd volume en nettovloeroppervlak. "De jury apprecieert het voorstel als een uitmuntende bijdrage aan de competitie, zelfs na twijfels over haalbaarheid."

Het ontwerp van de winnaar, Xaveer de Geyter Architects uit Brussel, werd niet gerealiseerd. Inmiddels is het European Patent Office van plan een kantoortoren te slopen en 75.000 m² nieuwbouw te realiseren. Hiervoor heeft het in 2011 een tender uitgeschreven waarin wordt gevraagd om een team met een bekende architect, technisch adviseurs en een aannemer.