Recensie: Ontwerpend aan Nederland

18-07-2006 - In juni werd het tweehonderd jarig bestaan van de Rijksbouwmeester gevierd met onder meer het Rijksbouwmeesters debat. De verschijning van het boek Ontwerpend aan Nederland viel hiermee samen.

Vlnr. Cover Ontwerpend aan Nederland, plannen voor De Nieuwe Hollandse Waterlinie van WUR Alterra en OKRA, het (niet gerealiseerde) ontwerp voor het Nieuwe Rijksmuseum van Hubert-Jan Henket en een voorstel van OMA voor de Deltametropool.

De titel is ontleed aan de derde architectuurnota Ontwerpen aan Nederland. Het boek Ontwerpend aan Nederland gaat over 4 jaar werken aan de 10 Grote projecten die in deze nota werden genoemd. Het zijn tien zeer uiteenlopende projecten van de landschappelijke plannen voor de "Nieuwe" Hollandse Waterlinie tot een concreet bouwproject als het Nieuwe Rijksmuseum. Ze zijn nog geen van alle voltooid. Bij enkele van de 10 projecten is de (Rijks)overheid niet direct als opdrachtgever betrokken.

Van een groot aantal ontwerpers worden plannen getoond voor deze 10 Grote projecten. Sommige projecten komen uitgebreid aan bod, andere zijn nauwelijks terug te vinden. Van het Nieuwe Rijksmuseum worden de verschillende plannen getoond naast het geselecteerde ontwerp van Cruz y Ortiz. De reconstructie zandgebieden en particulier opdrachtgeverschap zijn nauwelijks in het boek terug te vinden. Deze opgaves zijn minder concreet en de overheid is er minder bij betrokken.

Daarnaast bevat het boek teksten van de Rijksbouwmeesters Jo Coenen en Mels Crouwel en de rijksadviseurs Fons Asselsbergs (Cultureel Erfgoed), Dirk Sijmons (Landschap) en Jan Brouwer (Infrastructuur). Hierin geven ze een persoonlijke visie als bijvoorbeeld Asselbergs die het niet eens was met de selectieprocedure van het RACM gebouw in Amersfoort: "Giftig werd ik toen we selectief toegelicht kregen dat die gebouwen ook nog lekten. We werden begeleid naar een bepaalde keuze."

Het boek beschrijft de periode dat Jo Coenen Rijksbouwmeester was. Hij richtte het Atelier Rijksbouwmeester op, dat hij buiten het Ministerie van VROM plaatste. Ook beleid- en besluitvormingsprocessen komen uitgebreid aan bod. Het is een leuk boek om te lezen door de verschillende visies die gepresenteerd worden in tekst en tekeningen.

Informatie: Ontwerpend aan Nederland (Nederlands en Engelstalig), schrijver Marc A. Visser, vormgeving ontwerpbureau CO3, ISBN: 90 6868 386 1, prijs € 39,90, paperback, formaat: 16 bij 24 cm, 320 pp, uitgeverij Thoth.