Het Ontwerp: Nationale Nederlanden

14-03-2011 - Jo Coenen ontwierp in 1986, in het begin van zijn carrière, een spectaculair kantoor voor de prijsvraag van verzekeraar Nationale Nederlanden. Met zijn groene gevel, opgetilde hoogbouw en vlaggenmasten was dit zonder twijfel de meest opvallende inzending.

Maquette en schets van het plan Coenen.

Aan deze meervoudige opdracht deden ook Bonnema, Kraaijvanger, Van Mourik en Quist mee. Locatie voor de nieuwbouw was het sinds de Tweede Wereldoorlog braakliggend terrein naast het Centraal Station in Rotterdam.

De opdracht bestond uit het ontwerpen van twee kantoorgebouwen voor Nationale Nederlanden en RVS met een vloeroppervlakte van in totaal 60.000 m². Ook moest er een gebouw met ondersteunende voorzieningen komen, waaronder een bedrijfsrestaurant en een opleiding- en vergadercentrum (15.000 m²) en een parkeergarage met 1.200 plaatsen.

De locatie voor het gebouw was het braak liggend terrein naast het Centraal Station aan de Weena. Er moest rekening worden gehouden met de onder het terrein gelegen metrotunnel. Aan het Weena werd een 7 meter hoge en 5 meter brede arcade voorgeschreven en aan het Stationsplein een bouwhoogte van 20 meter.

Coenen had met Cornelis van de Ven 9 jaar eerder voor de gehele Weena, waaronder deze locatie een stedenbouwkundig plan ontwikkeld. Dit plan, dat bestond uit laagbouw, werd niet uitgevoerd.

Jo Coenen ontwierp een opvallend postmodernistisch gebouw voor het verzekeringsbedrijf. Zijn ontwerp heeft, zoals meer ontwerpen van hem uit die tijd, meerdere bouwdelen.

Een laag bouwdeel van 9 verdiepingen volgt de omliggende straten. Hiermee voldeed hij aan de eerder genoemde stedenbouwkundige randvoorwaarden. De hoogbouw staat op enorme schragen aan weerszijden van de onder het pand gelegen metrobuis. Dit 20 verdiepingen hoge bouwdeel staat door de ligging van die metrobuis enigszins gedraaid ten opzichte van de laagbouw.

Coenen koos voor een ondergrondse parkeergarage aan weerszijden van de metrobuis. Een brug zou het complex met de overzijde van de Weena verbinden.

De prijsvraag werd gewonnen door Abe Bonnema. Hij ontwierp een rationeler en eenvoudiger gebouw. In zijn ontwerp werd bovengronds de parkeergarage gerealiseerd. Dit kantoorgebouw Delftse Poort was, toen het in 1991 werd opgeleverd, met 151 meter het hoogste gebouw van Nederland. In hal staan de maquettes van de 5 inzendingen voor de prijsvraag.

Bronnen: Jo Coenen - De ontdekking van de architectuur - Hans Ibelings - Nederlands Architectuurinstituut - 1989 / Tentoonstelling Nooit gebouwd in Rotterdam - Rotterdams Historisch Museum - 2009/2010