Carel Weeber

nr: 3

De Struyck

Pullman Hotel Central

Woongebouw De Peperklip

Weeber, zijn volledige naam is Carlos José Maria Weeber, werd bekend met grootschalige woningbouwprojecten als de Venserpolder, Peperklip en De Zwarte Madonna, zijn provocerende uitspraken in het architectuurdebat en bestuursfuncties in het onderwijs en bij de Bond Nederlandse Architecten (BNA).

Opleiding

Weeber werd in Nijmegen geboren, maar groeide op de Antillen op. Hij studeerde van 1955 tot 1964 architectuur aan de Technische Universiteit in Delft. Hij won de Prix de Rome in 1966 met een ontwerp voor een nieuw Centraal Station in Amsterdam en mocht in het begin van zijn carrière met Jaap Bakema het paviljoen voor de Wereldtentoonstelling in Osaka ontwerpen.

Kenmerken werk

In de jaren zeventig ontwerpt hij onder andere stadsvernieuwingsprojecten als Delfshaven in Rotterdam en Bleijenhoek in Dordrecht. Dat laatste project, dat inmiddels gedeeltelijk is afgebroken en een appartementencomplex bij Veere hebben duidelijke structuralistische kenmerken, waarbij dezelfde elementen aan elkaar geschakeld zijn en iedere woning een eigen kap heeft. In de jaren tachtig zet hij zich af tegen deze kleinschalige woningbouw en stedenbouw waarin de menselijke maat centraal staat en noemt het "nieuwe truttigheid". Hij ontwerpt in dat decennium grootschalige neo-rationalistische woningbouwprojecten als de Venserpolder, De Peperklip en De Zwarte Madonna. Kenmerken van deze woongebouwen zijn de eenvoudige geometrische vorm, repetitie van dezelfde elementen, gevels van metselwerk met speklagen (horizontale banden in 2 verschillende kleuren) of bekleed met tegels en relatief ruime woningen voor een beperkt budget. Deze wooncomplexen worden door velen, waaronder architect Aldo van Eyck, bekritiseerd als "monotone, harteloze bouwwerken." De gedeeltelijk kleurenblinde Weeber werkte voor zijn bouwwerken regelmatig samen met kunstenaar Peter Struycken. Hij liet de uitwerking van zijn ontwerpen over aan aannemers. Later ontwerpt hij enkele postmoderne / neo-classicistische gebouwen, waaronder een woningbouwproject in Zoetermeer, twee niet gerealiseerde kantoorgebouwen in Den Haag en Queens Towers in Amsterdam-West. Ook introduceert hij het "(Ge)wilde Wonen". Hiermee pleit Weeber voor het bouwen van vrijstaande woningen door particulieren en verzet zich tegen overheidsbemoeienis met de ruimtelijke ordening. Zelf vergelijkt Weeber zijn werk met dat van de zero-kunstenaars.+ Toelichting Carel Weeber bij filmpresentatie, 5 juni 2007, Stroom in Den Haag.

Woningbouw Patijnlaan Den Haag

Waar hij tijdens zijn loopbaan in Nederland een omvangrijk aantal woningen realiseert, is het aantal gebouwde utilitaire werken bescheiden. Hij verliest de prijsvraag voor de bibliotheek in Rotterdam van Van den Broek en Bakema. Volgens Weeber won Bakema door op het laatst het jurylid dat hij mocht kiezen te verwisselen voor Aldo van Eyck. +Weeber: "We mochten ieder een lid van de jury voordragen. Onderling hadden we afgesproken dat we daarvoor een jongere architect uit eigen kring zouden voorstellen. Ik koos Friso Broeksma, Jaap zou Wiek Röling nemen. Maar wie schetst mijn verbazing toen ik bij de eerste jurypresentatie Aldo van Eyck achter de jurytafel zag zitten. Dat was een rotstreek, Bakema wist dat Van Eyck hoe dan ook tegen mijn plan zou stemmen.", Carel Weeber rekent af, Piet Vollaard en Robert Winkel, Archined, 7-10-2005 Ook ontwerpen voor kantoorgebouwen in Rotterdam, Den Haag en Sliedrecht worden niet gerealiseerd. Wel worden onder andere een gevangenis en de metrohaltes in Spijkenisse gebouwd.

Samenwerkingen / andere functies

Weeber werkte van 1977 tot en met 1987 in een maatschap met Hoogstad, Schulze en Van Tilburg (HWST Architecten) te Rotterdam. Daarna, in de periode van 1988 tot 1998, was hij partner in de Architekten Cie. dat hij oprichtte met Pi de Bruijn, Frans van Gool, Jan Dirk Peereboom Voller en Frits van Dongen. Weeber had diverse functies aan de faculteit Bouwkunde te Delft, waaronder hoogleraar (1969-75) en decaan (1976-77). Ook was hij docent aan de Academies van Bouwkunst in Amsterdam en Rotterdam (1965 - 1970). Hij sloot zich korte tijd aan bij de in 1968 opgerichte Stichting Nieuwe Woonvormen. Verder is Weeber de oprichter van de Stichting Hoogbouw (1983).

Uitspraken

Weeber mengt zich tijdens zijn carrière regelmatig in het architectuurdebat met provocerende uitspraken als "Staatsarchitectuur is de gesel van de samenleving" en "Nederlandse architecten zijn schorem".+ Interview, Ben Haveman, 14 juni 2003 in de Volkskrant. Als BNA-voorzitter (1993-1998) protesteert hij bij Minister Hedy d'Ancona en Rijksbouwmeester Kees Rijnboutt tegen de keuze voor een buitenlandse architect, Michael Graves, voor het Ministerie van VWS.

(Re)migratie

Na 50 jaar in Nederland te hebben gewoond, laat hij zich uit het architectenregister uitschrijven en keert hij in 2005 terug naar Curaçao. Hij realiseert op dit eiland zijn eigen woning. In 2016 verhuist Weeber naar België. Met Sofia Saavedra Bruno heeft hij een architectenbureau: CASArchitects.

Prijzen

Weeber kreeg diverse prijzen, waaronder de Prix de Rome (1966), de Betonprijs, de Sikkensprijs (1983), de Maaskantprijs (2006) en de Nationale Staalprijs (1986), deze laatste voor de metrostations in Spijkenisse. Daarnaast is hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en erelid van de Bund Deutscher Architekten BDA. Zijn archief is ondergebracht in het Nieuwe Instituut.